U Narodnoj biblioteci „Radosav Ljumović“, 28. marta, u 18 časova u sali „Marko Miljanov“ održana je promocija knjige „Sveta Sofija – Hramovi Božje Premudrosti širom sveta“. Promocija je organizovana u saradnji sa Interparlamentarnom skupštinom pravoslavlja (Grčka).
O ovoj kapitalnoj, višestruko značajnoj i nagrađivanoj knjizi, na kojoj su radili eminentni naučnici iz različitih oblasti i disciplina, govorili su dr Maksimos Harakopulos, generalni sekretar Interparlamentarne skupštine pravoslavlja, Dragan Bojović državni sekretar u Ministarstvu prosvjete, nauke i inovacija, protojerej-stavrofor dr Darko R. Đogo sa Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta „Sveti Vasilije Ostroški“ u Foči, protojerej-stavrofor prof. dr Boris Brajović, profesor Filozofskog fakulteta Univerziteta Crne Gore, kao i prof. dr Mikonja Knežević, viši naučni saradnik Etnografskog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti. Moderator programa bio je prof. Stefan Sinanović.
Publiku je, najprije, pozdravio prof. Stefan Sinanović i poželio dobrodošlicu gostima koji su prisustvovali promociji monografije „Sveta Sofija – Hramovi Božje Premudrosti širom sveta“, ističući da susreti sa nasljeđem i kulturom vizantijske civilizacije, one koja nas je sve presudno odredila i kulturološki oblikovala, uvijek su i nevjerovatni susreti sa prošlošću:
„Danas imamo tu čast da nas kroz ovaj susret sa vjekovima, neprolaznim svjetionicima duhovnosti i velelpnim tvorevinama čovječanstva, vode naši eminentni stručnjaci iz različitih oblasti. Istovremeno, čast nam je i što se taj susret dešava pod krovom naše skromne institucije“, rekao je prof. Sinanović i pozvao v.d. direktorice Narodne biblioteke Slavicu Ilinčić da se obrati publici.
V. d. direktorice Narodne biblioteke Slavica Ilinčić, obratila se publici i izrazila veliko zadovoljstvo povodom večerašnjeg događaja, i prilike da o ovoj divnoj monografiji slušamo baš u Narodnoj biblioteci. Istakla je da prilike poput ove za Biblioteku imaju veliki značaj koji nije samo kulturne prirode, već ima i snažnu duhovnu dimenziju.
„Sveta Sofija, samo jezgro Romejskog carstva, podsjetnik je i na uzvišenu književnu i knjižarsku tradiciju milenijumskog trajanja. Plamen ovakve kulture sijao je snažno i u samoj Svetoj Sofiji, što svjedoči životopis poznatog vizantijskog pjesnika iz sedmog vijeka, Georgija Piside, koji je bio njen đakon, čuvar arhiva i administrativni službenik, moglo bi se reći – bibliotekar. Moram naglasiti, takođe, da su i biblioteke svojevrsni hramovi božje premudrosti“, kazala je v.d. direktorice Narodne biblioteka Slavica Ilinčić.
Državni sekretar u Ministarstvu prosvjete, nauke i inovacija, Dragan Bojović, objasnio je da Interparlamentarna skupština pravoslavlja predstavlja političku organizaciju parlamentarnog karaktera, kao i da je osnovana 1993. godine sa sjedištem u Atini.
„Do današnjeg dana, trideset zemalja iz Evrope, Azije, Afrike i Amerike, kako u formi zvaničnih nacionalnih parlamentarnih delegacija, tako i kao grupe parlamentaraca i nezavisnih parlamentarnih predstavnika, dobilo je članstvo u Interparlamentarnoj skupštini pravoslavlja. Cilj ove organizacije je razvoj političkih i kulturnih aktivnosti na različitim nivoima, u pravcu podtiscanja kontakata, izgradnje odnosa, povjerenja i razumijevanja savremenih političkih pojava i društvenih tokova“, istakao je Bojović.
„Najveća tragedija i nesreća našeg doba je nestanak svetosti iz naših života. A svako vrijeme i svako doba i epoha koja se lišava svetosti, ne samo što postaje neosjetljiva i nadmena, cinična i sterilna, već nas lišava svojih korijena i postaje besplodna i neherojska. Ova knjiga je uzbudljivo putovanje smisla, jer svetost i premudrost i mudrost i onaj način postojanja koji ima za cilj istinito postojanje u hramovima od Carigrada do Londona koji su ovdje opisani ne stanuje samo premudrost božja već je njih gradila mudrost i dobrota ljudska koja je oponašala harmoniju univerzalne ljepote” – kazao je, protojerej-stavrofor prof. dr Boris Brajović, profesor Filozofskog fakulteta Univerziteta Crne Gore.
„Sveta Sofija u Konstantinopolju, simbol univerzalnog hrišćanstva, predstavlja spomenik ‒ arhitektonsku i kulturnu ikonu ne samo za pravoslavni svijet, već i za globalnu kulturu. Sveta Sofija je hiljadu godina služila kao sjedište pravoslavlja, dok je 1453. godine, posle osvajanja Carigrada od strane Osmanlija, pretvorena u džamiju” – kazao je dr Maksimos Harakopulos, generalni sekretar Interparlamentarne skupštine pravoslavlja.
Protojerej-stavrofor dr Darko R. Đogo obratio se prisutnima i objasnio da je „hram Hristove premudrosti nastao iz erosa hrišćanskoga koji je želio da slomljena cjelina kosmosa, bude sabrana u jedno, i na arhitektonskom i na liturgijskom planu. Kazao je da Sveta Sofija zapravo svjedoči poriv i čežnju da svi djelići stvarnosti opet nađu sebe u pogledu Hristovom“.
Prof. dr Mikonja Knežević obratio se publici na samom kraju večeri. Istakao je da je sudbina ovog hrama koji je jedinstven po svojoj prirodi, u ljudskoj civilizaciji bila uzbudljiva i na mahove dramatična. Kazao je da je ovaj hram više puta rušen i obnavljan, kao i da je više puta bio opljačkan. „Ovaj hram je pretvoren kao što svi znamo u džamiju, ali uprkos svemu tome Aja Sofija je postala sjeme za izgradnju njoj sličnih hramova. Hramova koji su nosili njen naziv diljem svijeta“.
